Uzun süre dijitalde görünür olmak demek, Google’da üst sıralara çıkmak demekti. Kullanıcı arar, bir sonuç listesi görür, tıklar ve siteye gelir. Bu düzen hâlâ var ama artık tek kanal değil. Çünkü kullanıcı aynı soruyu giderek daha fazla şekilde yapay zekâya soruyor ve tek bir özet cevap alıyor. İşte bu değişim, optimizasyon dünyasında iki kavramı ayrı ayrı düşünmeyi zorunlu kıldı: SEO ve GEO.
SEO Nedir? (Search Engine Optimization)
SEO, yani Arama Motoru Optimizasyonu, Google ve Bing gibi arama motorlarında üst sıralara çıkmak için yapılan çalışmalardır. Amaç basittir: arama sonuçlarında görünmek ve tıklama almak. SEO’da başarın; hangi sırada olduğunla, kaç organik ziyaretçi aldığınla ve tıklama oranlarınla ölçülür.
SEO’nun temel mantığı şudur:
Kullanıcı arar → sonuç listesi çıkar → kullanıcı tıklar.
Bu yüzden SEO’da anahtar kelime, teknik site kalitesi, içerik derinliği ve backlink gibi güven sinyalleri önemlidir.
GEO Nedir? (Generative Engine Optimization)
GEO, yani Generatif Optimizasyon, ChatGPT, Gemini, Perplexity gibi cevap üreten sistemlerde görünür olmayı hedefler. Burada amaç kullanıcıyı siteye tıklatmak değil; AI’ın verdiği cevabın içinde yer almaktır. Kullanıcı soru sorar, AI tek bir yanıt üretir. Eğer içeriğin yeterince açık, güvenilir ve alıntılanabilir değilse, AI seni o cevaba taşımaz.
GEO’nun temel mantığı şudur:
Kullanıcı sorar → AI yanıt üretir → cevap içinde geçen markalar kazanır.
SEO ve GEO Arasındaki Fark (Tablo)
Aşağıdaki tablo iki kavramın ayrımını net şekilde gösterir:
| Kriter | SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) | GEO (Generatif Optimizasyon) |
|---|---|---|
| Çalıştığı yer | Google, Bing gibi arama motorları | ChatGPT, Gemini, Perplexity, AI Overviews gibi AI sistemleri |
| Kullanıcıya gösterilen | Sonuç listesi (çok link) | Tek/az sayıda özet cevap |
| Temel hedef | Üst sıralar ve tıklama almak | AI cevaplarında bahsedilmek / kaynak olmak |
| Başarı ölçümü | Sıralama, organik trafik, tıklama oranı | AI cevaplarında görünme, önerilme, alıntılanma |
| İçerik mantığı | Anahtar kelime + arama niyeti | Sorulara net cevap veren bloklar |
| Rekabet şekli | İlk 10 sonuç içinde yer kapma | Tek cevap içinde 2–3 öneri slotuna girme |
| Otorite sinyali | Backlink, teknik kalite, site güveni | Netlik, tutarlılık, güvenilir anlatım + SEO temeli |
| İçerik dili | Arama odaklı, bazen uzun | Cevap odaklı, kısa ve net |
| Kazanım tipi | Trafik ve lead | Trafik + marka otoritesi + karar anında önerilme |
| İlişki | Temel katman | SEO’nun üstüne eklenen yeni katman |
Bu Farklar Pratikte Ne Anlama Geliyor?
SEO tarafında kullanıcı seçeneğe bakar. Google’da 10 farklı sonuç görür, beğendiğine tıklar. O yüzden SEO’da “listeye girmek” ve mümkünse üstte olmak hayatidir.
GEO tarafında ise kullanıcı seçenek görmez; cevap görür. AI, birçok kaynağı okur, tek bir sonuç sentezler. Bu durumda senin hedefin “listede bulunmak” değil, o sentezin içine girecek kadar net bilgi sunmak olur.
Yani:
SEO’da kullanıcı seni seçer.
GEO’da AI seni seçer.
Bu yüzden GEO içerikleri daha açık, daha doğrudan ve daha “alıntılanabilir” olmak zorundadır.
SEO ve GEO Birbirinin Yerine Geçer mi?
Hayır. GEO, SEO’nun yerine geçmez; üstüne eklenir.
Çünkü AI sistemleri cevap üretirken hâlâ web’de güçlü olan SEO içeriklerinden beslenir. SEO temelin zayıfsa, GEO’da da görünmen zorlaşır. Doğru strateji ikisini birlikte yürütmektir:
SEO ile arama motorlarında sağlam yer tut
GEO ile AI cevaplarının içinde görünür ol
Sonuç
Arama dünyası ikiye ayrıldı:
liste dünyası (SEO) ve cevap dünyası (GEO).
Sadece SEO yaparsan, AI çağında görünürlüğünün bir kısmını kaybedersin.
Sadece GEO yaparsan, SEO temeli olmadığı için AI seni kaynak olarak seçmeyebilir.
Kısacası:
Bugünün kazananı SEO + GEO’yu birlikte düşünen markadır.
